Το Παρανέστι αποτελεί τον ανατολικότερο οικισμό του νομού Δράμας (39 χλμ. απόσταση). Ανατολικά ο δήμος συνορεύει με τον νομό Ξάνθης και το δήμο Σταυρούπολης, δυτικά με το δήμο Σιδηρόνερου και Δράμας,βόρεια με τη Βουλγαρία και νότια με το δήμο Νικηφόρου. Η ονομασία του έχει σχέση από την γειτνίαση του με τον ποταμό Νέστο, ο οποίος στην αρχαιότητα ονομάζονταν Νέσσος και στον τόπο αυτό κατοικούσε η ιστορική φυλή των Νέστιων Θρακών, όπως τους ονομάζει ο Παυσανίας.
Στο Παρανέστι υπάρχει μουσείο φυσικής ιστορίας στο οποίο ο επισκέπτης θα γνωρίσει το φυσικό περιβάλλον της Ροδόπης και της κοιλάδας του Νέστου θα μάθει για διάφορα ζώα, πετρώματα αλλά και για την δομή χαρακτηριστικών οικοσυστημάτων όπως του δάσους του ρυακιού, της εκβολής, του θαμνότοπου, των αλπικών λιβαδιών κ. α..
Το έδαφος της περιοχής διασχίζεται και από τους παραπόταμους του Νέστου ( Διαβολόρεμα, ρέμα Φαρασινού, Αχλαδόρεμα, Αρκουδόρεμα και το ρεύμα Περιβλέπτου ).
Πόλο τουριστικής έλξης της περιοχής αποτελεί κυρίως το φυσικό περιβάλλον.
Σημαντικό βιότοπο για την περιοχή αποτελεί η περιοχή του Δάσους Φρακτού και το Παρθένο δάσος Παρανεστίου, το οποίο αποτελεί το μοναδικό παρθένο δάσος στην Ελλάδα το 1980 κηρύχτηκε ως διατηρητέο μνημείο της Φύσης.
Το έδαφος της περιοχής διασχίζεται και από τους παραπόταμους του Νέστου ( Διαβολόρεμα, ρέμα Φαρασινού, Αχλαδόρεμα, Αρκουδόρεμα και το ρεύμα Περιβλέπτου ).
Πόλο τουριστικής έλξης της περιοχής αποτελεί κυρίως το φυσικό περιβάλλον.
Σημαντικό βιότοπο για την περιοχή αποτελεί η περιοχή του Δάσους Φρακτού και το Παρθένο δάσος Παρανεστίου, το οποίο αποτελεί το μοναδικό παρθένο δάσος στην Ελλάδα το 1980 κηρύχτηκε ως διατηρητέο μνημείο της Φύσης.
Τα σπάνια είδη φυτών και η πλούσια πανίδα του έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον της Unesco να το εντάξει στον κατάλογο Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς. Έχει αναγνωριστεί ως το σπουδαιότερο δάσος της Ευρώπης, στο Παρθένο δάσος Παρανεστίου υπάρχει και καταφύγιο άγριας ζωής όπως και στην Αετοράχη.
Τα βλέμματα αιχμαλωτίζει 15 χλμ. μετά τη κοίτη του Αρκουδορέματος, ο εντυπωσιακός καταρράκτης Τραχωνίου – Διποτάμων, πρόκειται για τον μεγαλύτερο καταρράκτη των Βαλκανίων ύψους 40 μέτρων!
Εντυπωσιακοί καταρράκτες είναι επίσης, αυτός του Σκοτεινού, του Λεπίδα και στο Αχλαδόρεμα σχηματίζει έναν εντυπωσιακό υδάτινο σχηματισμό με τρεις συνεχούς ροής καταρράκτες.
Τοπία σπάνιας ομορφιάς από την τοπική φύση θα συναντήσετε στο Μεγάλο Λιβάδι, στο Αρκουδόρεμα, στο Στραβόρεμα και στο Διαβολόρεμα, στο ρέμα της Ντάλιας (γνωστό και ως ρέμα της Αγίας Βαρβάρας) τα νερά της σχηματίζουν τον ομώνυμο καταρράκτη λίγο πριν από την έξοδο τους στο Αρκουδόρεμα.
Τα Θερμιά βρίσκονται βόρεια 25 χλμ από το Παρανέστι και αξίζει να τα επισκεφθείτε για το παλιό πέτρινο υδροθεραπευτήριο τους το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 620 μέτρων και ενδείκνυται για ρευματοπάθειες, αρθροπάθειες κτλ..
Η Πρασινάδα είναι ένας παλαιός οικισμός ο οποίος βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μέτρων, 19 χλμ. από το Παρανέστι, σημαντικό αξιοθέατο της Πρασινάδας είναι η Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος η οποία λέγεται πως χτίστηκε στην θέση του παλαιότερου Βυζαντινού μοναστηριού. Η Πρασινάδα μαζί με τον οικισμό του Άνω Θόλου έχουν τα περισσότερα παραδοσιακά σπίτια στην περιοχή, επίσης παραδοσιακή αρχιτεκτονική εντοπίζουμε και στα σπίτια του Καπνόφυτου, της Κρήνης, του Χαλεπιού και του Αηδονόκαστρου.
